Êzîdîler binlerce yıllık Cejna Êzî kültürünü yaşatıyor

 Cejna Êzî (Êzî Bayramı), Cejna Sêşims orucunun sonunda kutlanmaya başlanıyor. Sêşims Bayramı öncesinden 3 gün oruç tutan Êzidiler, Sêşims'ten sonra Cejan Êzî'yi kutluyor. 14-17 Aralık tarikleri arasında kutlanan Cejna Êzi, Batman'ın Beşiri (Qubîn) İlçesi’nden Avrupa ve farklı yerlere göç edildiği için sayıları son 30-40 yılda 20 binden bir kaç yüze düşen Êzidi yurttaşlar tarafından kutlandı. 3 gün oruç tuttuktan sonra kutlanan bayramda eski kültür geleneğinde vazgeçmeyen Êzidi yurttaşlar, birbirini ziyaret ediyor. Daha önceden ilçeye bağlı Uğrak (Texeriyê) Köyü’nde yaşayan ancak şu anda ilçe merkezinde yaşamını sürdüren İbrahim Bulut, herkesin bayramını kutlayarak, kendilerinin her zaman azınlık olarak görüldüğü belirterek, 5 bin yıldır Mezopotamya topraklarında yaşadıklarını ifade etti.

İlçeye bağlı Onbaşı (Şasim) Köyü’nde yaşayan ve ilçede bulunan Êzîdîlerin illeri gelen ailelerinden Êzîdî Şêxî veya Piri olarak da tanınan Ali Kartal (65), sayılarının azalmasına rağmen bu topraklarda binlerce yıllık tarihlerinin olduğunun altını çizdi. Kartal, Cejna Êzî'nin dini bayramları olduğunu dile getirerek, "Bugünde kurbanlar keser, yemekler hazırlarız. Sadece Êzidiler gelmez, çevre köylerden de bayramımızı kutlamaya gelirler. Gelenlere her türlü ikramda bulunuruz. Bu gelenek unutulmamış gittikçe yaşatılıyor. Babam ve dedemler de kutlarlardı. Ben ve çocuklarım var şu anda, bu geleneği devem ediyoruz. Benden sonra da çocuklarım ve torunlarımın yaşatacaklarını umuyorum" diye konuştu.

'Kimliğimizde önceden Êzîdî yazılıyordu ama şimdi yazılmıyor'

Kartal, Êzîdîler olarak dünyada var olan bütün dinlere ve inançlara saygı gösterdiklerini söyleyerek, "Eskiden kültür, örf ve adetlerimizi söylemiyorduk. Herkes dalga geçer ve bize gülerlerdi. Hor ve küçük görüyorlardı. Yani doğru dürüst halk arasında konuşamıyorduk" dedi. 25 yıl önce taşıdıkları kimlikte Êzîdî yazıldığına dikkat çeken Kartal, kimliklerini çıkartmak için nüfus müdürlüğüne gittiklerinde sürekli tedirgin olduklarını belirterek, "O zaman Êzîdî yazılıyordu. Ama şimdi yazmıyorlar. 'Ya İslam yazacaksınız ya da din hanenin içini boş bırakacaksınız' diyorlar. Defalarca müracaat etmemize rağmen kabul edilmiyor. Şimdi hepsi İslam yazılıyor" dedi.

'Bütün Kürt ve Kürdistan'ın bayramı kutlu olsun'

Kartal'ın oğlu Kenan Kartal (30) ise, 14 Aralık'ın Êzîdî halkının bayramı olduğunu söyleyerek, Avrupa, Irak, Rusya ve Türkiye'de yaşayan bütün Êzîdîlerin bayramını kutladı. Bayramın Êzîdîlerin birlik ve beraberliğini güçlendirdiğini belirten, Kartal, bayramın bütün dünya halkları ve Kürt halkına barışa vesilesi olmasını diledi. 65 yaşındaki Baran Kartal adlı kadın ise bayramlarda sürekli misafirlere aşçılık (kevanî) yaptığını ifade ederek, "Bu bayramımızdan çok memnunuz. Êzî bayramı bizim için çok önemlidir. Êzîdî halkı için bu bayram çok anlamlıdır. Ama Êzîdî olmayanlara çok önemli gelmiyor. Umarım bundan sonra hayırlı bir süreç yaşanır. Bütün Kürt ve Kürdistan'ın bayramı kutlu olsun" şeklinde konuştu.

'Herkes Êzîdîliği bilmelidir'

Evlendikten sonra Rojava'dan Beşiri'ye gelen Nergiz Kartal ise, şunları söyledi: "Bu Êzîdî bayramı bizim bayramımızdır. Biz de inanç kimliğimizi istiyoruz. Hem kadın olarak hem de Êzîdî olarak. Dünyada Êzîdî olarak görünmek ve tanınmak istiyoruz. Biz Kürdüz ama inancımız Êzidiliktir" dedi. / Diha