'23 Nisan'ı bilmiyorum çalışmak zorundayım'

 Çocuk işçiliğini dünya gündeminin en üst sıralarında yer alması gereken ve ivedi çözüm bekleyen bir sorun olarak tanımlayan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), milyonlarca çocuğun fiziksel, zihinsel, eğitsel, sosyal, duygusal, ve kültürel gelişimlerine zarar veren ve ulusal yasalarla uluslararası standartlara uygun olmayan koşullarda çalıştırıldığını belirtiyor. İLO, bugün dünyadaki 74 ülke ile devam ettirdiği "Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı"nı, Brezilya, Hindistan, Endonezya, Kenya, Tayland ve Türkiye ile başlatarak, Türkiye'yi dünyanın çocuk işçiliği konusundaki en olumsuz koşulları olan 6 ülke arasına almıştı. Çocuk işçiliği sorununun gelişmekte olan her ülke için olduğu gibi, Türkiye için de önem taşıyan bir konu olduğunu vurgulayan İLO, sorunun nüfus, eğitim düzeyi, ekonomik gelişim ve sosyal kalkınma kavramlarıyla doğrudan ilgili olduğunu kaydediyor. Türkiye'nin kırsal yerleşimden kentsel yerleşime ve tarımsal ekonomiden sanayi ekonomisine geçiş süreci yaşadığına işaret eden İLO, başlıca kent merkezlerine göç trendinin, sosyal destek ağının yetersizliği veya kent yaşamına uyum sağlayamama ile birleştiğinde, çocuk işçiliğinin daha fazla gündeme geldiğini, özellikle ailenin gelir düzeyini arttırmak amacıyla sokaklarda ve marjinal sektörlerde çalışan çocukların sayısının belirgin bir şekilde arttığını ifade ediyor.

TÜİK: 900 bin çocuk işçi var

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) son dönemlerde yaptığı araştırmalar İLO'nun tespitlerini doğruluyor. TÜİK, 2012 yılı sonu Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları'na göre, 2012 yılında çalışan çocuk sayısı 6-14 yaş grubunda 292 bin kişi, 15-17 yaş grubunda ise 601 bin kişi olarak veriyor. TÜİK verilerine göre, çalışan çocukların yüzde 49.8'i bir okula devam ederken, yüzde 50.2'si ise okula devam edemiyor. TÜİK, çalışan çocukların yüzde 52.6'sının (470 bin kişi) ücretli veya yevmiyeli, yüzde 46.2'sinin (413 bin kişi) ise ücretsiz aile işçisi olduğunu vurguluyor.

Ev içinde çalışanlar da eklenirse 2 çocuktan 1'i çalışıyor

Konuya ilişkin geçtiğimiz Nisan ayında önemli bir çalışma yayınlayan DİSK-AR ise, dünya genelinde 306 milyon çocuk işçinin bulunduğunu açıkladı. Türkiye'deki çocuk işçi sayısını TÜİK'in de verdiği 1 milyona yaklaşık olarak veren DİSK-AR'ın çalışmasında, çocuk işçiliği ile mücadelenin ivmesinin de giderek düştüğüne dikkat çekildi. Rapor, Türkiye'de istihdam içinde değerlendirilmeyen ev işlerinde çalışan çocukların sayısının 1999 yılında 4 milyon 447 bin iken, 2006 yılında bu sayının 7 milyona ulaştığına işaret ederken, ev işlerinde çalışan çocuklar da değerlendirildiğinde 5-17 yaş arası toplam çalışan çocuk oranının yüzde 49'u bulduğunu ve böylelikle Türkiye'de her 2 çocuktan birinin çalıştığını vurguluyor. DİSK-AR raporunda, Türkiye'de toplamda 1 milyona yaklaşan çocuk işçilerin sayısının artacağı tespitine yer veriliyor.

'Televizyonlarda bayram diyorlar'

Yapılan araştırmalardan habersiz olan 16 yaşındaki Yakup Turan ise, anlattıkları ile çocuk işçiliğinin neden, nasıl ortaya çıktığını, nelere mal olduğunu ve ne gibi zorluklar oluşturduğunu kanıtlıyor. Çalıştığı oto tamircisinde bir taraftan işini yaparken, diğer taraftan konuşan Turan, 5 çocuklu bir ailenin en büyük çocuğu olduğunu söyledi. Babasının inşaatlarda kalıp işçiliği yaptığını söyleyen Turan, "Babam sürekli iş bulamıyor. Bu yüzden geçinemiyorduk. 3 yıl önce küçüklerime bakabilmek, aile bütçesine katkı sunmak amacıyla işe başlayıp, okulu bıraktım. Burada çalışarak haftada 100 TL kazanıyorum. Paramı götürüp aileme veriyorum" dedi. "Bugünün tarihi önemi nedir" sorusuna gülerek "Bilmiyorum" diye cevap veren Turan, "Bugün 23 Nisan Çocuk Bayramı" sözlerine ise şu karşılığı veriyor: "Ben 23 Nisan'ı biliyorum. Televizyonlarda bayram diyorlar. Ama ben çalışmak zorundayım. Bu yüzden kaç Nisan olduğu beni ilgilendirmiyor."/ Diha