Yüksekova güncel
Hakkâri Milletvekili Öznur Bartın, Hakkâri’nin Yüksekova ilçesine bağlı Dağlıca köyünün Üçkardeş (Zêre) ve Nerik (Nêrik) mezralarında yıllardır devam eden zorunlu göç, yol sorunu ve geri dönüş engellerine ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na soru önergesi sundu.
Bartın; Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın yanıtlaması istemiyle Meclis’e başvurdu.
“30 Yıldır Kalıcı Geri Dönüş Sağlanamadı”
Önergede, Üçkardeş ve Nerik mezralarının 1993 yılında güvenlik gerekçeleriyle zorunlu göçe maruz kaldığı hatırlatılarak, aradan geçen 30 yılı aşkın süreye rağmen kalıcı ve onurlu geri dönüşün hâlâ sağlanamadığı vurgulandı. Mezralara yalnızca patika yollarla ulaşımın mümkün olduğu belirtilirken, araç yolu bulunmamasının yurttaşların mülkiyet, barınma, üretim ve yaşam haklarını fiilen engellediği ifade edildi.
Bartın, söz konusu mezralarla doğrudan bağlantılı yaklaşık 1.500 yurttaşın bulunduğunu, yol yapımı ve idari kısıtlamaların kaldırılması hâlinde bu yurttaşların köylerine dönmek istediklerini belirtti. Zorunlu göç öncesinde Üçkardeş mezrasında yaklaşık 1.150, Nerik mezrasında ise 850 kişinin yaşadığı bilgisi de önergeye yansıdı.
“Fiiliyatta Jandarma İzni Olmadan Gidilemiyor”
Bartın, günümüzde valilikler tarafından resmî bir yasak olmadığı ifade edilse de fiiliyatta Yüksekova İlçe Jandarma Komutanlığı’ndan izin alınmadan mezralara gidilemediğini, verilen izinlerin ise birkaç günle sınırlı tutulduğunu kaydetti. Bu durumun kalıcı yaşamı, tarım ve hayvancılığı imkânsız hâle getirdiği vurgulandı.
Uygulamaların Anayasa’da yer alan yerleşme ve seyahat özgürlüğü, mülkiyet hakkı ve hukuk devleti ilkesi ile açıkça çeliştiğine dikkat çekilirken, Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler Zorla Yerinden Edilme Rehber İlkeleri de hatırlatıldı.
10 Kilometrelik Yolun Sadece 2 Kilometresi Yapıldı
Önergede, Üçkardeş mezrasına ulaşımı sağlayacak yolun toplam 10 kilometre olduğu, bugüne kadar yalnızca 2 kilometresinin tamamlandığı, kalan 8 kilometresinin ise yıllardır bitirilmediği belirtildi. Yolun tamamlanması hâlinde Yazılı köyüne bağlı Kapalı, Demirli, Alaso, Çevrecik ve Topacık mezralarının da bu güzergâhtan faydalanacağı ifade edildi.
Yolun açılması ve dönüşlere izin verilmesi durumunda 5 binden fazla yurttaşın kendi topraklarına geri dönebileceği dile getirildi.
87 Yaşındaki Numan Amca Meclis Gündeminde
Bartın, 87 yaşındaki Numan amcanın köyüne ulaşabilmek için ağır doğa koşullarında yürümek zorunda kalmasının yaşanan mağduriyetin insani boyutunu gözler önüne serdiğini belirtti. Bölgede askerî üslerin bulunduğu alanlarda güvenlik güçlerinin sürekli yaşamını sürdürebildiğini vurgulayan Bartın, yurttaşların dönüşlerinin güvenlik gerekçesiyle engellenemeyeceğini ifade etti.
Bakanlara 5 Soru
Milletvekili Bartın, ilgili bakanlıklara şu soruları yöneltti:
-
Zorunlu göç mağdurlarının yaşadığı sosyal, psikolojik ve ekonomik travmalar izleniyor mu?
-
Yaşlı yurttaşların köylerine erişememesinin yarattığı mağduriyetlere ilişkin bir çalışma var mı?
-
Geri dönüşlerin sağlanması hâlinde sosyal destek ve uyum programları uygulanacak mı?
-
Zorunlu göç mağdurlarına yönelik onarıcı sosyal politikalar neden hayata geçirilmedi?
-
Hakkâri genelinde zorunlu göç mağduru kişi ve hane sayısı kaç, sağlanan destekler neler ve onurlu geri dönüş için özel programlar planlanıyor mu?
Öznur Bartın, köy ve mezralara dönüşün yalnızca bir altyapı meselesi değil; hak temelli, barışçıl ve demokratik bir kamusal sorumluluk olduğunu vurgulayarak, Hakkâri’de kalıcı ve onurlu köye dönüş politikalarının hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.