Doğal güzelliği ile insanları kendine hayran bırakan yaylaya yıllar sonra gelebilmenin mutluluğunu yaşayan Hakkarililer, herkesi bu mirasa sahip çıkmaya çağırdı.
PKK Lideri Abdullah Öcalan tarafından başlatılan sürecin ardından KCK'nin de denk gelecek şekilde yaptığı "geri çekilme" çağrısı ile birlikte devlet tarafından her yıl "yasak bölge" ilan edilen alanlar, ilk kez halka açıldı. Devletin bölgeyi insansızlaştırma politikaları kapsamında yıllardır uyguladığı yasaklar sonucu birçok köy, mezra ve yaylaya getirilen giriş yasağı listesi bu yıl uygulanmayınca, yurttaşların daha önce kullandığı bölgelere yeniden girme olanağı doğdu. HPG'lilerin sınır dışına çıkışlarını incelemek amacıyla İHD öncülüğünde kurulan ve aralarında Hakkari Barosu, MAZLUMDER ve Türk Tabipler Birliği Hakkari Temsilcisi'nin de bulunduğu heyet, çalışmalar kapsamında Han Yaylası'na (Deşta Xanê) gitti.
18 yıllık yasağın ardından cennetin parçası
Kazan Vadisi'nde bulunan köylerdeki köylüler ile görüşen izleme komisyonu üyeleri, daha sonra 22 Eylül 2011 tarihinde savaş uçaklarının kimyasal silahlarla bombalaması sonucu 36 HPG'linin yaşamını yitirdiği bölgeye hareket etti. Burada bir süre bölgeyi inceleyen komisyon üyeleri ile birlikte, Çukurca Belediye Başkanı Hıdır Demiroğlu ve İçişleri Bakanlığı tarafından hakkındaki yargılama kararı devam ederken görevden alınan Çukurca eski Belediye Başkanı Mehmet Kanar ve bir grup gazeteci, büyük Kürt düşünür ve yazar Ehmedê Xanî'nin yaşadığı yer olan Han Yaylası'na doğru yürüyüşe geçti. Yaklaşık 2,5 saatlik yürüyüşün ardından 18 yıldır devletin sivillerin girişine izin vermediği yaylaya varıldı. Hakkari, Yüksekova ve Çukurca üçgeninde kalan yayla, üç taraftan inen çaylar ve yemyeşil doğası ile görenleri kendisine hayran bıraktı.
Deşta Xanê'de festival düzenlenecek
Bütün çocukluğunun ve gençliğinin Deşta Xanê'de geçtiğini söyleyen Çukurca eski Belediye Başkanı Mehmet Kanar, görevden alınmadan önce Han Yaylası'nda festival düzenlemeyi düşündüklerini, yeni başkanın da bu uygulamayı uygun bulup böyle bir çalışma içinde bulunduğunu belirtti. Yanındakilere yaylanın coğrafyasını anlatan Kanar, "Şu anda bulunduğumuz yer Gundê Mizgeft dediğimiz Ehmedê Xanî'nin köyüdür. Bu yaylalar benim de çocukluğum ve gençliğimin geçtiği yaylalarımızdır. Çukurca bölgesinde yaşayan herkes yazın bu yaylalara gelirdi. Bütün bu tarlalara buğday ekildiğine kendim şahit olmuşum. Yaylanın kuzeyinde Gare, Oğlu (Talê) ve Çanaklı (Bazê) köyleri, güneyinde Gera Şîn ve uzun Dere (Ertoş), doğusunda ise Çanaklı (Bazê) köyünün arkasında bulunan Kême Mişxe ve Yüksekova sınırında bulunan köyler bulunmaktadır. Yaklaşık 20 yıldır buralara insanlarımız sokulmuyor" dedi. Tarihi yaylada festival yapmayı düşündüklerini belirten Kanar, "Umarım bundan sonra insanlarımız yıllardır özlemini çektiği köyüne, yaylasına dönebilecek. Bizler Çukurca Belediyesi ve partimiz ile birlikte yaklaşık bir ay sonra yasak olan Deşta Xanê Yaylası'nda bir festival yaparak insanlarımızın özlemlerini gidermeye ve tarihi yaylanın tanıtımı için elimizden geleni yapacağız. Artık halkımızın yeniden yaylalarına çıkıp eski hayatına geri dönmesinin sağlanmasını istiyoruz" dedi.
'Herkes bu mirasa sahip çıkmalıdır'
Kendisi de aslen Çukurcalı olan ancak çocukluğundan beri Hakkari kent merkezinde yaşayan Hakkari Barosu avukatlarından ve izleme komisyonu üyesi Erol Çallı, yaylada duygulu anlar yaşarken yıllardır büyüklerinden Deşta Xanê'yi dinlediğini ve ilk defa bölgeye geldiğini belirterek, "Kürtler için önemi çok büyük olan Ehmedê Xanî'nin köyündeyiz. 43 yaşındayım ve bu yaşıma kadar devamlı buraya gelme isteğim vardı. Bu fırsatı da PKK güçlerinin çekilme sürecini izlemek amacıyla katıldığım komisyon aracılığı ile buldum, gelip gördüğüm için de çok mutluyum. Büyüklerimin devamlı anlattığı bir yerdi. Ama benim yüreğimde Ehmedê Xanî'nin köyü olması sebebiyle ayrı bir yeri vardı. Gelip görmüş olmaktan dolayı da çok mutluyum" dedi. Çallı, herkesin gelip, yaylalara sahip çıkması gerektiğini belirterek, "Herkesin gelip bu büyük mirasa sahip çıkmasını isterim. Özellikle kendi kimliğini seven ve ona sahip çıkan bütün yurtseverlerin gelip buraları görmesini isterim" dedi.
'Yeni süreç hem tarihimizi hem de geleceğimizi aydınlatacak'
İlk defa komisyon sayesinde Deşta Xanê'ye gelmenin heyecanını yaşadığını dile getiren İHD Hakkari Şube Başkanı İsmail Akbulut, "Yıllar sonra tarihi Han Yaylası'na gelmek büyük heyecan yaratıyor. Bundan sonra buraların bir daha yasaklanmadığı, herkesin rahat dolaşabileceği, kültürünü yaşayacağı ve yaşatacağı bir yer olması umudunu taşıyoruz. Bizler de ilk defa bu yaylaya geldiğimiz için mutluyuz, sevinçliyiz" dedi. Türk Tabipler Odası Hakkari Temsilcisi Dr. A. Muttalip Karaaslanlı ise, Ehmedê Xanî'nin Kürt tarihinde büyük bir yerinin olduğunu belirterek, "Tarihimizde büyük önemi ve yeri olan bir kişiliktir Ehmedê Xanî. Bugün yeni bir süreç içerisindeyiz. Bu sürecin hem tarihimize hem de geleceğimize etkisinin olduğunu ve bundan sonra da daha güzel günlerin getirmesine vesilesi olacaktır. Bu nedenle bugün ülkemizi geziyoruz" diye belirtti.
'Yolları açtıracağız'
Yaylaya araçla gidip gelmenin önündeki engelin çok kısa bir sürede yapılacak çalışma ile ortadan kaldırabileceği belirten Çukurca Belediye Başkanı Hıdır Demiroğlu da, gerçekleştirecekleri festival öncesi bütün çalışmalarının bitirileceğini söyledi. Yolların daha kullanışlı olması için en kısa sürede buraya iş makinelerini yollayacağını dile getiren Demiroğlu, "Han Yaylası ile halkımızı buluşturmak ve yılların özlemini ortadan kaldırmak için belediye ve partimiz ile birlikte burada bir festival düzenleyeceğiz" dedi.DİHA
'Herkes bu mirasa sahip çıkmalıdır'
'Herkes bu mirasa sahip çıkmalıdır'
Yüksekova Güncel Yüksekova Güncel
Yerel
Devletin "yasak bölge" politikaları sonucu yaklaşık 18 yıldır kimsenin girmesine izin verilmeyen büyük Kürt düşünür ve yazarı Ehmedê Xanî'nin köyü Han Yaylası (Deşta Xanê), sivillere açıldı.