Van'ın Çaldıran ilçesinde, 18. yüzyılda Êzidî mirlerinden Kok Ağa tarafından yapılan Kok Ağa Kalesi, restorasyon yapılmaması nedeniyle aradan geçen yıllarda harabeye dönmesine rağmen, kaleye ait zindan tüm ihtişamı ile ayakta duruyor. Yöre halkının dilden dile aktardığı Kok Ağa hikayesi, yüz yıllarca birlikte yaşamış Êzidî ve Müslüman Kürtlerin, Ermenî soykırımı döneminde Êzidîlerin de katledilmesi veya zorunlu olarak yurtlarını terk etmesini de anlatıyor. 18. yüzyılda Van'ın Çaldıran ilçesinden Doğubayazıt'taki İshak Paşa Sarayı'na kadarki alanda hakimiyet sürdüren Kok Ağa tarafından inşa edildiği anlatılan zindanın, bölgede yaşanan Êzidî, Kürt ve Ermenilerin, suç işleyenleri koyduğu yer olarak biliniyor.
Zindanı Kok Ağa'nın kızı yönetmiş
Düz ovası ve verimli topraklarıyla bilinen bölgede yapılan kale, sırtını Arıkelle Dağı'na dayarken, doğusunda Golesor köyü, batısında ise Kubuqa (Yeniyak) köyü bulunuyor. 15 metre uzunlunda 8 metre genişliğinde, kayaların içi oyularak yapılan 12 odalı zindan, Kok Ağa'nın kızı Dılşah tarafından yönetilirken, kadınların hakları ve yöre halkının ortak çıkarlarını korumayanların burada cezalandırıldığı belirtiliyor. Başta kadın, çocuk ve komşusunun malına zarar verenler oyulan taşların arasında yapılan zindana atılarak cezalandırıldığı da anlatılanlar arasında.
Hala zindanın adaletine güveniliyor
Koruma altına alınmayan ve define avcıları tarafından sürekli tahrip edilen kaleden arta kalan zindanın iki nöbet noktası da büyük çoğunluğu yıkılmasına rağmen el işlemeleri ve gösterişli yapısıyla dikkat çekiyor. Hala zindanın adaletine güvenen yöre halkı, yapının korunmaması ise tepki gösteriyor. İktidarların bölge halkı arasına girerek katliamlara neden olduğunu anlatan köylüler, eskiye duydukları özlemi de dile getiriyor. Êzidi ve Ermenilerin topraklarına geri dönmesini isteyen köylüler, ekonomik ve siyasal adaletin Kok Ağa zamanında sağlandığını, kadının gücü ile sağlanan adaletin halklar arasında da adaleti getirdiğine inanıyor.
Güncelleme Tarihi: 30 Eylül 2014, 09:48
SIRADAKİ HABER
