İlk olarak AKP ardından CHP tarafından açıklanan seçim beyannamelerinin sonuncusu, seçimin kaderini belirleyecek olan HDP tarafından açıklandı. AKP ve CHP'nin mantık olarak birbirine benzeyen bildirgelerine karşı HDP köklü ve radikal çözümlerle tüm sorun alanlarına ilişkin çözüm önerilerini açıkladı. Buna göre şimdiye kadar bildirgelerini açıklayan 3 partinin temel konulara ilişkin bildirgelerinde şu temel hususlar öne çıkıyor:
Kürt sorunu ve Çözüm Süreci
CHP: Kürt sorununa da kapsayıcı demokratik yurttaşlık anlayışından hareketle yaklaşacaktır. Sorunun Meclis'te kurulacak komisyonca ve Meclis'teki tüm partileri kapsayarak milli bir siyasal mutabakat ile çözülmesi sağlanacaktır. Türkiye'ye demokrasi ve barış getirecek bu sürecin şeffaflıkla yürütülmesi ve sorunun çözümünün hukuki çerçevenin dışına çıkmadan aranması hedeflenecektir. CHP, haklar ve özgürlüklerin otoriter bir başkanlık sistemi için pazarlık konusu edilmesine izin vermeyecektir. Bu amaçla öncelikle seçim barajının düşürülmesi sağlanacaktır. Bölgenin ekonomik olarak kalkınması, işsizliğin azaltılması ve yoksullukla mücadele için gerekli iddialı adımlar atılacaktır.
'Nasıl gerçekleşeceği belirsiz eşit yurttaşlık'
AKP: (100 temel ilkede Soruna ilişkin doğrudan bir atıf yer almadı) Her türlü şiddet ve baskıyı sona erdirerek, sorunu müzakere ve siyaset yoluyla çözeceğiz. Eşit vatandaşlık ilkesi ise çağdaş siyasal meşruiyetin temelidir ve bu temel hiçbir surette ve hiçbir gerekçe ile zayıflatılamaz, göz ardı edilemez. (Çözüm Süreci) AK Parti olarak, 7 Haziran'dan sonra da ülkede birlik ve kardeşliği tesis etmeyi amaçlayan ve dönemsel bir mesele olarak bakmadığımız Çözüm Sürecini kararlıkla sürdüreceğiz.
Demokratik hak ve özgürlüklerin korunmasını yeni anayasa ile güvence altına alacağız. Özgürlükleri geliştirmeye ve genişletmeye devam edeceğiz.
'Dolmabahçe mutabakatı temel çerçevedir'
HDP: Cumhuriyet'in kuruluşundan beri Kürt halkının kolektif varlığının ve temel demokratik haklarının ret ve inkâr edilmesi, sistemli asimilasyon politikalarının uygulanması Kürt sorununun politik temelini oluşturur. Kürt sorunu ve Türkiye'nin temel demokrasi sorunlarının çözümü adına başlayan sürecin, müzakere aşamasına gelmesi için yoğun çabalar harcanıyor. HDP, bu sürecin bir aşaması olarak Dolmabahçe Mutabakatı'nda açıklanan 10 maddeyi, çözümün ilkesel çerçevesi olarak kabul eder. HDP, demokratik siyasetten özgür vatandaşlığa, kadın, kültür ve ekolojik sorunlardan kimliklerin tanınmasına, anayasal sorunlardan ekonomik, sosyal politikalara varıncaya dek kökleşen Kürt sorununun bütün boyutlarıyla çözümünü sağlayacak ve demokratik bir Türkiye'nin inşasını sağlayacak. Partimiz, çözümü Türkiye sınırları çerçevesinde sağlamayı esas alır. HDP, bütün halkların farklı kimlik ve kültürleriyle, anayasal güvence altında birlikte yaşaması, geleceğimizin ve kalıcı barışımızın sağlanması için çalışacak. Coğrafyamızdaki bütün halkların, çözüm süreci ekseninde daha da belirginleştirdiği birlikte yaşama iradesini sonuna kadar savunacak.
'Silahsız çözüm'
Partimiz, her koşuda silahsız çözüm ve demokratik siyaseti savunacak. Savaşın zararlarının saptanması, savaş yüzünden yerinden edilenlerin geri dönüşü ve ekonomik açıdan desteklenmesi, tahrip edilen yaşam alanlarının ve mayınlanan tarım arazilerinin iyileştirilmesi, zararların telafisi ve tazmini sağlanacak.
Koruculuk sistemi
CHP: Koruculuk sistemini kaldıracak, koruculara kamuda istihdam sağlayacağız.
HDP: Koruculuk sistemi kaldırılacak ve koruculara istihdam edilecek.
AKP: (Bildirgesinde koruculuğa ilişkin herhangi bir açıklama yok)
Dersim, Ermeni ve diğer soykırımlar
AKP: Sık sık kullandığı Dersim katliamına ilişkin bildirgesinde herhangi bir atıf yok (Ermeni meselesi) Önümüzdeki dönemde, Ermenistan ile ilişkilerin normalleşmesine yönelik adımlarımız da sürecektir.
CHP: Dersim arşivlerini tarihçilerin erişimine açacağız. (Katliam ve o dönemki yöneticilerin bundaki kabul edilmedi) (Ermeni meselesi) Ermenistan'la iyi komşuluk ilişkileri kurulmasını amaçlayacak ve Türkiye ile Ermenistan arasındaki sorunları çözme çabası içinde olacağız.
HDP: Tarihte farklı halklara yapılan soykırım ve katliamlar karşısında, bu halklardan devlet adına özür dilenmesi için gerekli çalışmaları yapacak, bir halkın diğerine üstünlüğünü empoze eden ırkçı, şoven ve milliyetçi politikalar karşısında eşitlikçi, özgürlükçü ve demokratik bir perspektifi geliştirmek için çalışacak. (Ermeni meselesi) Ermenistan üzerinde uygulanan ekonomik ambargoyu kaldıracak, gerekli ekonomik, politik ve diplomatik ilişkileri geliştirecek ve Ermeni halkıyla dostluk köprülerini kuracak. Türkiye tarafından tek taraflı kapatılan Türkiye-Ermenistan sınırı koşulsuz olarak açılacak. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Karabağ sorununda çözüm çabaları destekleyecek.
Kadın
CHP: Kadın-erkek eşitliğini yaşamın tüm alanlarında sağlamak için gereken yasal düzenlemeleri yapacağız.
AKP: Bu kapsamda nüfus politikamızda değişime gittik ve 2000'li yıllara kadar uygulanan doğurganlığı azaltmaya yönelik politikalar yerine doğurganlığı artırmaya yönelik politikalara geçiş sağladık. Bu çerçevede, çalışan kadınlara üçüncü çocuğa kadar doğum borçlanması imkânı getirdik, tüp bebek uygulamasına erişimi kolaylaştırdık ve özel sektör tarafından kurulacak kreş ve gündüz bakımevleri için 5. bölge teşvikleri sağladık.
HDP: Kadınların yöneteceği Kadın Bakanlığı kurulacak, 8 Mart resmi tatil ilan edilecek, her türlü cinsiyet ayrımcılığına karşı etkin mücadele edilecek, meclisin yarısının kadınlardan oluşması hedeflenecek, Eşbaşkanlık ile Eş Başbaşbakanlığa geçiş sağlanacak.
Aleviler
CHP: (Alevilik inancını daha çok laiklik üzerinden açıkladı) Laiklik anlayışımız, demokrasi anlayışımızın ışığında şekillenecektir. CHP iktidarında din ve vicdan özgürlüğü güvence altına alınacaktır. Siyaset ve din ayrı tutulacak, dinin siyasete alet edilmesine karşı çıkılacaktır. Devlet tüm inançlara ve bireysel tercihlere eşit mesafede duracak, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu ilke çerçevesinde hareket etmesi sağlanacaktır. Kurum, çoğulcu ve kapsayıcı bir yapıya kavuşturulacak, gündelik siyasetin dışında tutulacaktır. (Alevilerin Diyanet İşleri Başkanlığı kaldırılsın talebine karşı) Diyanet İşleri Başkanlığı'nı, tüm inançlara eşit mesafede duracak şekilde yeniden yapılandıracağız. (Din dersleri) Zorunlu din derslerini kaldıracağız. Bu dersleri çoğulcu bir içeriğe kavuşturacak ve seçmeli hale getireceğiz.
AKP: (Çözümsüz kalan alevi çalıştaylarını referans gösterdi) Cemevleri, eğitim sisteminde sağlıklı bilgilendirme, üniversitelerde araştırma ve uygulama merkezleri oluşturma gibi çeşitli konularda alevi kanaat önderleri ile diyalog içinde demokratik uzlaşı temelinde gerekli adımları atacağız.(Zorunlu din dersleri ve Diyanetin kaldırılması talebine ilişkin tek cümle yer almadı)
HDP: Diyanet İşleri Başkanlığı kaldırılacak. Başta cemevleri olmak üzere, Aleviler'in bütün ibadet mekânları "ibadethane" olarak tanınacak. Kapatılmış dergâh ve benzeri ibadet mekânlarının önündeki engeller kaldırılacak, bu konuda yerel yönetimlere inisiyatif tanınacak. Zorunlu din dersi uygulamasına son verilerek, her bir öğrencinin kendi inancı doğrultusunda seçmeli olarak ders ve eğitim alma hakkı gözetilecek. Sivil din eğitimi tümüyle serbest olacak. (Başörtüsüne özgürlük) Dini inançların gereği olarak tercih edilen kılık ve kıyafete hiçbir alanda müdahale edilmeyecek.
Yeni anayasa
CHP: Yapılacak yeni anayasa, demokrasi, hukuk devleti, sosyal adalet ve insan haklarına saygı üzerinde yükselmeli ve tüm toplumumuzu kucaklayıcı nitelikle olmalıdır. CHP'nin hedefi, toplumsal uzlaşıya ve siyasi partiler arasında geniş bir mutabakata dayalı süreç temelli bir anayasa hazırlamaktır. (CHP anayasa yazım sürecinde anadil ve farklı kimliklerin tanınması maddelerine çekince koymuştu)
AKP: (Bildirgenin büyük çoğunluğu yeni anayasa vaadiyle tanımladı ve Başkanlık sisteminin getirileceği üzerine oturtuldu) Yeni anayasa, bireysel özgürlüklere dayanmalı, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını sağlamaya yönelik kurumsal güvenceleri içermeli ve siyasi sistemin işleyişindeki belirsizlikleri ortadan kaldırmalıdır. Bu anlayışla, ikinci atılım döneminde yeni anayasayı Türkiye'de demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğünün kökleşmesi bakımından hayati bir aşama olarak görmekteyiz.
HDP: (Demokratik Anayasa başlığı ile verildi) HDP, Türkiye'nin çok kimlikli, çok kültürlü, çok inançlı, çok dilli yapısına uygun yeni bir "toplumsal sözleşme" ihtiyacını ertelenemez temel bir politik görev olarak önüne koyacak. HDP, eşitlikçi, cinsiyet özgürlükçü, sosyal, ekolojik ve demokratik bir anayasayı yapmak için tüm gücüyle çalışacak. HDP'nin öngördüğü anayasa; eşit yurttaşlık temelinde din, inanç ve vicdan özgürlüğü ile ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel, bütün temel hak ve özgürlükleri güvenceye kavuşturan, ekolojik, doğal varlıkların ve hayvanların korunmasını esas alan bir anayasa olacak. HDP, açık bir biçimde karşı olduğu "Başkanlık Sistemi"nin anayasa değişikliklerinin temel koşulu haline getirilmesini kabul etmeyecek, Başkanlık sistemine geçit vermeyecek. Yeni anayasada barış hakkı, hakikat hakkı, sendika kurma hakkı, grev ve toplu sözleşme hakkı, sosyal güvenlik hakkı, temel gelir hakkı, konut hakkı, engelli hakları, temiz suya ve yeterli gıdaya erişim hakkı, vicdani red hakkı, kültürel kimlik hakkı, anadilini kullanma hakkı, eğitim ve öğrenim hakkı, bilgi edinme hakkı, adil yargılanma hakkı, çocuk hakları, yaşlı hakları, hayvan hakları ile düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, basın özgürlüğünü garanti altına alan hükümler yer alacak.
Seçim barajı
AKP: (Zaten savunduğu sisteme ilişkin bildirgesinde herhangi bir atıf yer almadı)
CHP: Seçim kanunları ve siyasi partiler kanunu başta olmak üzere, 12 Eylül rejiminden kalma antidemokratik kanunları değiştireceğiz. Genel seçimlerde barajın yüzde 5'i geçmemesini sağlayacağız.
HDP: Seçim barajı kaldırılacak, Meclis'te bütün partilerin aldıkları oy oranında temsil edilebilmesinin yolu açılacak.
Yargı
CHP: HSYK'yi, Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu olarak ikiye ayıracağız.
HDP: Adalet Bakanlığının HSYK üzerindeki vesayeti kaldırılacak. Haksız tutuklanmaların önüne geçilecek, çocuk cezaevleri kapatılacak, İnfaz ve Ceza yasaları kökten değiştirilecek, cezaevleri yeniden yapılandırılacak.
AKP: (Yaratılan tüm mağduriyetlere rağmen) Mevzuatın bu niteliklere sahip olabilmesi için, demokratik usullerle oluşturulmasını ve "özgürlük güvenlik dengesi"ne dikkat edilmesini sağlayacağız. Bunun için Avrupa standartlarını dikkate alacağız.
Ekonomik sosyal haklar
CHP: İşsizliği yüzde 5'in altına indireceğiz. Enflasyonu yüzde 4'ün altına düşüreceğiz. Asgari ücret üzerindeki gelir vergisini kaldıracağız.
Asgari ücreti 1500 TL düzeyine çıkaracağız. Asgari ücret artışının belirlenmesinde enflasyon ve refah artış payı toplamının dikkate alınmasını sağlayacağız. Çiftçinin üretim amaçlı olarak kullanacağı mazotun litresini 1,5 TL'ye düşüreceğiz. 16,7 milyon kişi ve 3,75 milyon haneye sosyal destek sağlayacağız. 5 milyonun üzerinde yurttaşımızı ilk kez sosyal yardım kapsamına alacağız. 9,6 milyon yurttaşımıza ilk kez düzenli nakit desteği vereceğiz
AKP: Aile yardımı ödeneği dahil ortalama memur maaşı, yüzde 329 artarak 2.481 TL'ye yükselmiş ve reel olarak yüzde 51 artmıştır. Net asgari ücret yüzde 415 artarak 949 TL'ye yükselmiştir. 2015 yılının ikinci yarısında net asgari ücret 1.000 TL'yi aşacaktır
HDP: Asgari ücret ve en düşük emekli maaşı 1800 TL olacak. Her eve 10 metre küp su, 180 kilowatsaat elektrik desteği bedava verilecek. Kamusal toplu taşıma kar amacı gütmeden verilecek. Hiçbir yurttaş işsiz, aç bırakılmayacak. Az kazanandan az çok kazanandan çok vergi alınacak. Çalışanlar üzerindeki vergi yükünü düşüreceğiz. Kredi kartı borçları yeniden yapılandırılacak. Savunma harcamaları azaltılarak halkın denetimine açılacak.
Yerel yönetimler
CHP: Merkezi yönetim ve yerel yönetimlerin yetki ve sorumluluk paylaşımını, halkın ihtiyaçlarını gözeterek, en üst düzeyde katılım sağlanabilecek şekilde belirleyeceğiz.
AKP: Yerel yönetimlerin, idari ve mali kapasitelerini geliştirerek, vatandaşa en yakın ve yerel taleplere en duyarlı hizmet birimleri olarak hızlı ve verimli çalışmalarını öngörüyoruz.
HDP: Demokratik özerklik, bütün halkların farklılıklarıyla birlikte, özgürce yaşamalarına imkân yaratacak ve gönüllü birliği sağlayacak gerçekçi ve gerçekleşebilir bir modeldir. HDP, demokratik yerel yönetimler anlayışını ilke kabul eden düzenlemeleri ivedilikle hayata geçirecek, halkların kendi kendini yönetmesine imkân tanıyan, tüm Türkiye'de demokratik bir idari yapının oluşmasının zeminini oluşturacak. HDP, yönetimde merkeziyetçiliği değil, yerel demokrasiyi esas alacak, bütün Türkiye için yerinden yönetim modelini savunacak. Valiler dahil bütün yöneticiler halk tarafından seçilecek. Yerel kaynakların kullanımında yerel yönetimlerin yetkileri artırılacak. Yerellerdeki dil, kültür, inanç, hafıza ve ihtiyaç farklılıklarını gözeten çoğulcu politikalar geliştirilecek.
Bildirgelerdeki dil farkları
Ayrıca her üç partinin beyannamelerinde bir birinden farklı dil de dikkat çekiyor.
HDP'nin beyannamesinde sadece bir kez oda "Terörle Mücadele Yasasının kaldırılacağı" yönünde "terör" kelimesi geçerken, CHP beyannamesinde 27 kez "terör ve terörist" kelimeleri yer aldı. CHP'nin beyannamesindeki "terör" kelimelerinin geçtiği bazı bölümler şöyle:
"Terörle mücadeleyi devletin tüm organlarının, halkın ve STK'lerin
katkısıyla ve bütüncül bir anlayışla sürdüreceğiz. Terörün yurt içi ve yurt dışı finans kaynaklarını kurutmak için ulusal ve uluslararası düzeyde etkin şekilde mücadele edeceğiz."
AKP iki kez Kürt 21 kez terör dedi
AKP'nin 380 sayfalık beyannamesinin 23 ve 29 sayfalarında sadece iki kez Kürt kelimesi geçiyor. Orada da, "Kürt kökenli vatandaşlarının arttırıldığı" ve "Kurucu Genel Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Kürt sorunun çözümü için cesur adımlar attığı" bilgisiyle paylaşıldı. Buna karşılık AKP beyannamesinde Kürt sorunu bağlamında 21 kez "terör" kavramı kullanıldı.
Yine diğer iki partinin hiç yanından geçmediği bazı taleplerde HDP beyannamesinde yer aldı.
HDP, Vicdani red hakkının tanınacağı, Kadın, Spor ve Engelleri kaldırma bakanlıklarının kurulacağı gibi radikal önerilerle de dikkat çekiyor.DİHA
Güncelleme Tarihi: 21 Nisan 2015, 16:42
Üç parti, iki bildirge ve dağlar kadar fark
Seçimlerin yaklaşmasıyla birlikte siyasi partilerin açıkladığı beyannameleri taahhüt ettikleri kadar eğilmedikleri konularla da dikkat çekiyor. Vaatlerle dolu birbirine oldukça benzeyen AKP ve CHP'nin açıkladığı ve ekonomik olarak "neo-liberal politikalarda" yarıştığı beyannamelerine karşın seçimin kilit partisi HDP'nin bildirgesi, radikal önerilerle temel sorunlara köklü çözümler öneriyor.
YORUM EKLE
NAMAZ VAKİTLERİ
İMSAK
GÜNEŞ
ÖĞLE
İKİNDİ
AKŞAM
YATSI
SIRADAKİ HABER
